Vai trò trong cuộc xâm lăng Chiêm Thành và Đại Việt A_Lý_Hải_Nha

Trước khi can hệ vào cuộc chiến Đại Việt, Ariq Qaya là Tả thừa của hành tỉnh Hồ Quảng. Hồ Quảng là một tỉnh lớn ở miền Nam Trung Quốc, bao gồm phần đất hiện nay là Quảng Đông, Quảng TâyHồ Nam. Ông ta cũng là người phụ trách các công việc hải ngoại của Hốt Tất Liệt.

Khi xâm lấn Việt Nam, Ariq Qaya là Tả thừa của An Nam hành trung thư tỉnh.

Ariq Qaya là người chịu trách nhiệm lớn nhất trước vua Nguyên trong các công việc thành lập các Hành Trung thư tỉnh An Nam và Chiêm Thành. Do đó, ông ta có điều kiện đưa người cùng cánh hẩu vào bộ máy chỉ huy của đoàn quân xâm lược. Với chức năng như một người tổng phụ trách các việc từ chuẩn bị cho tới hành quân, Ariq Qaya nắm quyền điều động quân đội, thu gom lương thảo, sắm sửa vũ khí và đưa ra các quyết định hành quân, tiến hành chiến tranh. Là người được Hốt Tất Liệt giao trông coi cuộc chiến Chiêm Thành, Ariq Qaya là người đưa ra các quyết định tăng quân, chuyển quân... cũng như nhận các báo cáo từ phê duyệt các đề nghị được gửi về từ tiền phương. Ariq Qaya là người trung gian giữa Hốt Tất Liệt và đội quân ở hải ngoại, nhưng ông ta cũng có nhiều tác động tới người có quyền năng cao nhất là Hốt Tất Liệt - hoàng đế Nguyên Mông.

Sử liệu Việt Nam, do nhầm lẫn về việc xác định nhân thân của nhân vật này, đã ghi chép về vài trò của Ariq Qaya một cách mờ nhạt và không chính xác. Sử gia Hà Văn Tấn khẳng định rằng Ariq Qaya là người đứng cạnh Thoát Hoan trong mọi quyết định từ cấp chỉ huy. Ông ta không phải là tướng trực tiếp tham gia trận đánh như Toa Đô, Ô Mã Nhi hay Lý Hằng... mà đóng vai trò là người tham mưu thứ nhất cho Thoát Hoan. Tuy vậy, rất khó xác định cho thật chính xác là trong số các quyết định đã được ban ra, đâu là quyết định của Thoát Hoan, đâu là quyết định mà nội dung của nó là do Ariq Qaya đề xuất.

Sau thất bại lần thứ 2 vào năm 1285, Hốt Tất Liệt vẫn giữ nguyên ý định tấn công Đại Việt và Ariq Qaya tiếp tục là An Nam hành trung thư tỉnh Tả Thừa tướng. Những công việc như điều quân, bắt lính, lập danh sách tướng tá, sắm sanh chiến cụ, điều lương, đóng thuyền chiến, tiến hành các biện pháp ngoại giao (như dọa nạt, thăm dò)... tiếp tục được tiến hành dưới sự chỉ đạo của ông ta.

Khi công việc này đang tiến hành được lưng chừng Ariq Qaya chết bệnh vào ngày 18 tháng 6 năm 1286. Sau đó, công việc của A Lý Hải Nha được giao cho Áo Lỗ Xích phụ trách.